Leerlingvolgsystemen en verantwoording afleggen
Voor de registratie van de ontwikkeling gebruik je een leerlingvolgsysteem (LVS). Dat is een digitaal of administratief systeem waarin scholen de ontwikkeling en prestaties van leerlingen systematisch bijhouden over de tijd. Het bevat gegevens over de cognitieve ontwikkeling van leerlingen (vorderingen op het gebied van taal en rekenen bijvoorbeeld), over de sociaal-emotionele ontwikkeling (gedrag, motivatie) en over de persoonlijke ontwikkeling (zelfstandigheid, leerstijl).
De registratie is in de eerste plaats bedoeld om de ontwikkeling van de leerling inzichtelijk te maken en vervolgdoelen vast te stellen. In de tweede plaats maak je ermee aan ouders en (voor onderwijs gefinancierde klassen) aan de Inspectie van het Onderwijs inzichtelijk hoe je werkt aan de ontwikkeling. Het leerlingvolgsysteem is dus ook een verantwoordingsinstrument.
Bij dat laatste past een kanttekening. Formeel moeten scholen alle bij hen ingeschreven leerlingen opnemen in het standaard LVS dat ze gebruiken. De Inspectie van het Onderwijs vraagt daarnaar. Maar omdat de Samen naar School-leerlingen onderwijs op maat krijgen met vaak andere einddoelen, passen zij niet goed in zo’n standaard LVS. Je kunt het ook omdraaien: een standaard LVS past niet goed bij de specifieke leer- en ontwikkelbehoeften van deze leerlingen. Hun ontwikkelingen worden wel, net als die van de andere leerlingen, beoordeeld door de inspectie. De inspecteur kijkt naar de populatie van de school en naar het te verwachten ontwikkelingsniveau van de kinderen. Voor de Samen naar School-leerlingen is goed uit te leggen dat het om maatwerkprogramma’s gaat, zodat de inspecteur daar rekening mee kan houden. Een aangepast leerlingvolgsysteem helpt om inzichtelijk te maken wat de vorderingen van de leerlingen zijn.
Samen naar School-klassen kunnen kiezen uit verschillende leerlingvolgsystemen
Er zijn verschillende leerlingvolgsystemen (LVS). Scholen kiezen welke het beste bij hen past, net als de Samen naar School-klassen. Welk LVS je kiest, hangt af van verschillende factoren, waaronder de specifieke behoeften van de leerlingen, de samenwerking met de reguliere school en de beschikbare middelen. In de praktijk kiezen Samen naar School-klassen uit:
- Het standaard LVS van de reguliere school: de Samen naar School-klas kan het bestaande LVS van de school gebruiken. Sommige systemen bevatten een ZML-leerlijn, dus een leerling die deze lijn volgt, kan volledig worden opgenomen in het LVS van de school.
- Eigen ontwikkelde methoden: sommige Samen naar School-klassen ontwikkelen eigen methoden of gebruiken observatielijsten om de voortgang van leerlingen te monitoren.
- Aangepaste of gespecialiseerde systemen: voor leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften kunnen aangepaste systemen of methoden worden ingezet die beter aansluiten bij hun ontwikkeling. Een voorbeeld daarvan is IPIO-Z.
Tip: gebruik IPIO-Z, leerlingvolgsysteem én leerlijn(en) voor Samen naar School-klassen
De Samen naar School-klassen hebben samen met Stichting het Gehandicapte Kind partijen uit het onderwijsveld en de organisatie Kind-In leerlijnen met een leerlingvolgsysteem ontwikkeld: IPIO-Z. De afkorting staat voor Integraal Pakket voor Inclusief Onderwijs en Zorg. Het systeem bevat doelen uit de Plancius- en de ZML-leerlijnen die zijn vertaald naar onderwijsdoelen voor kinderen met een of meer (ernstige) meervoudige beperking(en). Het programma biedt een doorgaande leerlijn voor zes niveaus van cognitieve ontwikkeling tussen de 0 en 48 maanden. Daarnaast zijn de leerlingen zijn in te schalen per ontwikkelingsgebied en de vorderingen zijn ook door ouders in te zien. IPIO-Z bevat ook lesvoorbeelden en -materialen. De Inspectie van het Onderwijs en leerplanontwikkelaar SLO zijn bekend met het systeem en zijn er enthousiast over.
